راهنمای قدم به قدم انتقال داده‌ها از Google Analytics به Matomo

اگر قبلاً از (GA) برای تحلیل بازدیدکنندگان وب‌سایت خود استفاده می‌کردید و حالا می‌خواهید به Matomo مهاجرت کنید، نیازی به نگرانی نیست. یک افزونه Google Analytics Importer یا GA Importer و چندروز زمان به شما اجازه می‌دهد که تمام داده‌های قدیمی خود را به Matomo منتقل کنید.

با این کار، نه‌تنها داده‌های قبلی خود را از دست نمی‌دهید، بلکه می‌توانید تحلیل‌های جدید را مستقیماً در Matomo انجام دهید و دیگر نیازی به وابستگی به Google نخواهید داشت. یادتان باشد که اگر داده‌های قدیمی را نیاز ندارید، می‌توانید مستقیما از سرویس ماتومو  استفاده کنید و بدون طی‌کردن مراحل ساخت حساب و نصب‌وراه‌اندازی سرور، وارد ماجرا شوید. در این مقاله خواهید خواند چطور مهاجرت کنید و انتقال داده‌ها را از Google Analytics به Matomo به ساده‌ترین شکل، انجام دهید. 

قبل از شروع، باید چه چیزی را در نظر بگیرم؟

قبل از شروع فرآیند انتقال داده‌ها از Google Analytics به ماتومو (matomo چیست) ، باید تصمیم بگیرید که داده‌های GA را چگونه در Matomo ذخیره کنید. این تصمیم بسیار مهم است، چون بعد از انتقال دیگر امکان تغییر ساختار وجود ندارد. دو روش کلی برای انتقال داده‌ها از Google Analytics به Matomo وجود دارد:

1. روش اول: داده‌های Google Analytics را در همان وب‌سایتی که در Matomo ردیابی می‌کنید، وارد کنید.
2. روش دوم: داده‌های قدیمی را در یک وب‌سایت جداگانه در Matomo ذخیره کنید و داده‌های جدید را در یک سایت دیگر ردیابی کنید.

پیش از آن‌که داده‌های خود را از گوگل آنالیتیکس به Matomo منتقل کنید، ابتدا باید بستر لازم را آماده کنید. اگر هنوز این ابزار را راه‌اندازی نکرده‌اید، پیشنهاد می‌کنیم راهنمای کامل نصب ماتومو را مطالعه کنید تا مطمئن شوید همه مراحل به درستی انجام شده‌اند.

روش انتقال داده‌ ها از Google Analytics به Matomo

 روش اول: ادغام داده‌های آنالیتیکس با داده‌های جدید در Matomo

 این روش مناسب شماست، اگر می‌خواهید همه داده‌ها (قدیمی + جدید) در یک وب‌سایت باشند. اما یک نکته بسیار مهم را فراموش نکنید:

• شما باید قبل از اضافه کردن کد ردیابی Matomo، انتقال داده‌ها از GA را انجام دهید.
• اگر کد ردیابی Matomo را قبل از انتقال GA اضافه کنید، داده‌های قبلی و جدید قابل ادغام نخواهند بود و مجبور می‌شوید دو وب‌سایت مجزا در Matomo داشته باشید.

 چگونه این کار را انجام دهم؟

در بخش‌های بعدی به‌طور مفصل به گام‌های انتقال داده‌ها از Google Analytics به Matomo می‌پردازیم. اما اگر بخواهیم مختصر بگوییم که در این پروسه چه کاری انجام خواهیم داد، باید به مراحل زیر اشاره کنیم:

1. وارد پنل مدیریت Matomo شوید و به بخش GA Importer بروید.
2. تنظیمات مورد نیاز برای انتقال داده‌های Google Analytics را انجام دهید.
3. فرآیند انتقال را شروع کنید.
4. صبر کنید تا انتقال کامل شود (ممکن است چند روز طول بکشد).
5. پس از اتمام انتقال، کد ردیابی Matomo را در سایت خود قرار دهید.

💡 مثال عملی:

فرض کنید شما در حال حاضر از Google Analytics استفاده می‌کنید و تصمیم دارید Matomo را جایگزین کنید.
اگر بلافاصله کد Matomo را در سایت خود قرار دهید و بعداً داده‌های GA را وارد کنید، داده‌ها در دو بخش جداگانه ذخیره خواهند شد. برای جلوگیری از این مشکل، ابتدا داده‌های GA را انتقال دهید و سپس Matomo را روی سایت خود فعال کنید.

روش ۲: نگهداری داده‌های GA مثل نسخه پشتیبان در یک وب‌سایت جداگانه

 این روش مناسب شماست اگر می‌خواهید داده‌های GA را فقط برای آرشیو نگه دارید و داده‌های جدید را جداگانه در Matomo ذخیره کنید. در این روش، نیازی به نگرانی درباره زمان انتقال داده‌ها نیست و می‌توانید بلافاصله کد Matomo را روی سایت خود فعال کنید.

چگونه این کار را انجام دهم؟

1. کد ردیابی Matomo را در سایت خود قرار دهید و مطمئن شوید که داده‌های جدید در حال جمع‌آوری هستند.
2. وارد پنل مدیریت Matomo شوید و به بخش GA Importer بروید.
3. تنظیمات لازم را انجام دهید و گزینه ایجاد یک وب‌سایت جداگانه برای داده‌های Google Analytics را انتخاب کنید.
4. انتقال داده‌های GA را شروع کنید.
5. پس از اتمام، شما دو وب‌سایت در Matomo خواهید داشت:
   • یکی برای داده‌های قدیمی GA
   • یکی برای داده‌های جدید Matomo

💡 مثال:

فرض کنید سایت شما از سال ۲۰۱۵ فعال بوده و داده‌های Google Analytics از آن زمان جمع‌آوری شده‌اند. اگر بخواهید فقط داده‌های جدید را در Matomo ثبت کنید اما همچنان به اطلاعات قدیمی دسترسی داشته باشید، می‌توانید داده‌های GA را در یک وب‌سایت جداگانه در Matomo وارد کنید و داده‌های جدید را در یک وب‌سایت جدید ذخیره کنید.

بسیاری از کسب‌وکارها با تغییر قوانین مربوط به GDPR به دنبال راه‌حل‌های جدیدی برای تحلیل داده‌ها هستند. اگر شما هم به فکر انتخاب یک جایگزین گوگل آنالیتیکس هستید، بهتر است نگاهی به مقاله‌ی مربوط به مقایسه ابزارهای تحلیلی بیندازید.

زمان‌بندی انتقال داده‌ ها از گوگل آنالیتیکس به ماتومو و نکات مهم

• انتقال داده‌ها از GA به Matomo چند روز طول می‌کشد، بنابراین عجله نکنید.
• اگر می‌خواهید داده‌های GA و Matomo در یک سایت مشترک باشند، ابتدا انتقال GA را انجام دهید و بعد کد Matomo را روی سایت فعال کنید.
• اگر در هنگام انتقال GA، کد Matomo را همزمان روی سایت قرار دهید، باید مطمئن شوید که “تاریخ پایان انتقال GA” قبل از تاریخ شروع ثبت داده‌های جدید باشد.

نکته: اگر اشتباه کنید و داده‌ها در دو سایت جداگانه قرار بگیرند، امکان ادغام آن‌ها بعداً وجود ندارد.

چطور انتقال داده‌ها از Google Analytics به Matomo را شروع کنم؟ 

حالا شما روش‌های انتقال داده‌ها از Google Analytics به Matomo را به‌خوبی می‌شناسید و می‌توانید در گام‌های زیر همراه شوید. 

گام اول: تنظیم کد رهگیری یا Tracking Code

زمانی که گوگل آنالیتیکس را روی سایت‌ خود فعال کردید، یک کد رهگیری به هدر سایت وارد کرده‌اید. حالا باید کد رهگیری GA را با کد نصب Matomo جایگزین کنید. کد GA چیزی شبیه به نمونهٔ زیر است:

<!-- Global site tag (gtag.js) - Google Analytics -->
<script async src="https://www.googletagmanager.com/gtag/js?id=G-measurementId"></script>

علاوه بر این کد رهگیری باید بخش زیر را از هدر سایت خود حذف کنید:

<script>
;  window.dataLayer = window.dataLayer || []

  function gtag(){dataLayer.push(arguments);}
;  gtag('js', new Date())
   ;gtag('config', 'G-measurementId')

</script>

کد رهگیری Matomo را می‌توانید در مسیر Administration > Website > Tracking Code پیدا کنید.

اکثر کاربران از کد رهگیری JavaScript استفاده می‌کنند و آن را به روش دستی در فایل Header.php جای‌گذاری می‌کنند. اما روش‌های دیگری مانند رهگیری از طریق تصویر (Image Tracking) نیز وجود دارد.

گام دوم: تنظیم دیمنشن‌ سفارشی (Custom Dimensions)

اگر در گوگل آنالیتیکس دیمنشن‌ سفارشی دارید، احتمالاً می‌خواهید آن‌ها را به Matomo منتقل کنید. اگر از افزونه GA Importer استفاده کنید، این ابعاد به‌طور خودکار ایجاد می‌شوند. در غیر این صورت، باید آن‌ها را به‌صورت دستی تنظیم کنید.

در GA4، می‌توانید ابعاد سفارشی را در منوی Configure > Custom definitions پیدا کنید.

توجه داشته باشید که هم Google و هم Matomo محدودیت‌هایی در تعداد dimensionهای سفارشی دارند. به‌طور پیش‌فرض، Matomo اجازه حداکثر ۵ دیمنشن سفارشی برای بازدید و ۵ دیمنشن سفارشی برای اقدامات را می‌دهد، اما می‌توان این مقدار را افزایش داد. همچنین، در حال حاضر امکان حذف ابعاد سفارشی در Matomo وجود ندارد.

برای ایجاد Dimension سفارشی در ماتومو، به مسیر Administration > Website > Custom Dimensions بروید.

 GA4 از پارامترهای رویداد به‌عنوان Dimension سفارشی استفاده می‌کند، اما Matomo مثل نسخهٔ یونیورسال GA3 عمل می‌کند. بنابراین، کد GA3 که شبیه نمونهٔ زیر است:

ga('set', 'dimension1', dimensionValue);

در Matomo به این شکل تبدیل می‌شود:

_paq.push(['setCustomDimension', 1, 'dimensionValue']);

گام سوم: تنظیم رویدادها (Events)

رویدادها یا همان ایونت‌ها را می‌توان به‌راحتی با استفاده از Matomo Tag Manager یا MTM تنظیم کرد، اما امکان استفاده از کد جاوا اسکریپت نیز وجود دارد.

اگر از Google Tag Manager استفاده می‌کنید، بهتر است به Matomo Tag Manager مهاجرت کنید.

 در GA4، رویدادها به این شکل ثبت می‌شوند:

gtag('event', [event_name],}

  'parameter_name1': 'parameter_value1',

  'parameter_name2': 'parameter_value2'

  {(;

در Matomo، همین رویداد باید به این صورت تعریف شود:

_paq.push(['trackEvent', آموزش, [action], [name], [value]]);

تفاوت اصلی این است که Matomo مقادیر را درون یک آرایه ارسال می‌کند، نه به‌عنوان آرگومان‌های جداگانه.

گام چهارم: تنظیم رهگیری فروشگاه آنلاین (Ecommerce Tracking)

 در GA4، رهگیری تجارت الکترونیک (Ecommerce Tracking) به‌صورت پیش‌فرض فعال است، اما در Matomo باید آن را به‌صورت دستی فعال کنید.

به Administration > Website > Manage بروید.

سایت موردنظر خود را پیدا کنید. اگر Ecommerce: Yes نمایش داده می‌شود، یعنی فعال است. در غیر این صورت، روی Edit کلیک کنید و گزینه Ecommerce enabled را انتخاب کنید.

تبدیل‌ها و اهداف (Conversions and Goals) در Matomo

در Google Analytics 3 (GA3)، مفهوم اهداف (Goals) برای ردیابی تبدیل‌ها استفاده می‌شد، اما در Google Analytics 4 (GA4) به‌جای اهداف، از رویدادهای تبدیل (Conversion Events) استفاده می‌شود.

Matomo از این نظر بیشتر شبیه به GA3 است، زیرا همچنان از Goals برای ردیابی تبدیل‌ها استفاده می‌کند. برای تنظیم اهداف در Matomo:

1. از نوار کناری سمت چپ، گزینه Goals را انتخاب کنید.
2. سپس گزینه Manage Goals را بزنید تا به صفحه مدیریت اهداف بروید.
3. در این بخش، می‌توانید اهداف جدیدی تعریف کنید که مشابه فرآیند تنظیم اهداف در GA3 است.

چگونه یک Goal را به‌صورت دستی فعال کنیم؟

حالا به مرحله یکی مانده به آخر انتقال داده‌ها از Google Analytics به Matomo رسیده‌ایم. اگر از Matomo Tag Manager  یا همان MTM استفاده می‌کنید، می‌توانید از یک برچسب رویداد (Event Tag) در MTM برای فعال کردن اهداف استفاده کنید.

اما اگر از MTM استفاده نمی‌کنید و همچنان می‌خواهید اهداف را به‌صورت مستقیم فعال کنید، می‌توانید از JavaScript API به این شکل استفاده کنید:

_paq.push(['trackGoal', idGoal, [customRevenue]]);

چرا باید Matomo را برای تحلیل وب انتخاب کنیم؟

می‌دانیم که حالا امکان استفاده از گوگل آنالیتیکس برای ایرانی‌ها محدود شده است و این مهاجرت نسبتا اجباری است. اما یادتان باشد که ماتومو ابزار تحلیل قدرتمندی است و مزایای زیر را دارد:

• مالکیت کامل داده‌ها: در Matomo همه اطلاعات روی سرور خودتان ذخیره می‌شود و تحت کنترل شماست، برخلاف Google Analytics که داده‌ها را به سرورهای خودش ارسال می‌کند.
• حفظ حریم خصوصی کاربران: Matomo بدون نیاز به کوکی‌های شخص ثالث و بدون ارسال داده به سرویس‌های تبلیغاتی، با قوانین حریم خصوصی مانند GDPR سازگار است.
• داده‌های دقیق و بدون محدودیت: در حالی که GA برخی داده‌ها را نمونه‌برداری می‌کند، Matomo تمام اطلاعات را بدون محدودیت ذخیره می‌کند.
• داشبورد ساده‌تر و تعاملی‌تر: برخلاف آنالیتیکس که ساختار پیچیده‌ای دارد و به‌کارگیری آن چندان ساده نیست، استفاده از ماتومو در عین کاربردی بودن، ساده است. 
• مهاجرت آسان از Google Analytics: می‌توانید با GA Importer همه داده‌های قدیمی را به Matomo منتقل کنید و بدون از دست دادن اطلاعات، تحلیل‌های خود را ادامه دهید.
• بدون تبلیغات و در عین‌حال رایگان: Matomo مستقل از شرکت‌های تبلیغاتی است و داده‌های شما را برای اهداف تجاری استفاده نمی‌کند.
• ابزارهای تجربهٔ کاربری در نسخه پیشرفته: با خرید نسخه پولی ماتومو به ابزارهایی مثل هات‌جر برای رصد هیت‌مپ نیازی ندارید. 

جمع بندی

یادتان باشد که انتقال داده‌ها از Google Analytics به Matomo فرآیند سنگینی است و ممکن است تا چند روز هم طول بکشد. در این چندروز به هیچ‌وجه پروسه را متوقف نکنید یا کار جدیدی روی هیچ‌کدام از ابزارهای ماتومو و گوگل آنالیتیکس انجام ندهید. مثلا اگر در حال وارد کردن داده‌های Google Analytics به همان وب‌سایتی در Matomo هستید که می‌خواهید داده‌های جدید را در آن ثبت کنید، تا پایان فرآیند انتقال، کد ردیابی Matomo را فعال نکنید. در نهایت ماتومو پایان فرآیند انتقال را با یک ایمیل به شما اطلاع می‌دهد. اما اگر احیانا فراموش کرده‌اید تیک دریافت اعلان را روشن کنید، اگر در داشبورد GA Importer  وضعیت Completed یا Finished نمایش داده شود، یعنی انتقال به پایان رسیده است. اگر در هر جای این مسیر به کمک نیاز داشتید، از بخش نظرات زیر همین پست با ما در ارتباط باشید. 

سوالات متداولی که شما می‌پرسید؟

۱.  آیا داده‌های GA و Matomo در یک سایت ادغام می‌شوند؟

خیر، داده‌های GA در یک سایت جدید ذخیره می‌شوند و قابل ادغام با داده‌های جدید Matomo نیستند.

۲. فرآیند انتقال داده‌ها از Google Analytics به Matomo چقدر طول می‌کشد؟

بسته به حجم داده‌ها، ممکن است چند ساعت تا چند روز طول بکشد. در این مدت نباید فرآیند را متوقف کنید.

۳. آیا تمام داده‌های GA به Matomo منتقل می‌شوند؟

تقریباً بله، اما برخی ابعاد سفارشی (Custom Dimensions) و تنظیمات خاص GA4 ممکن است به‌طور کامل منتقل نشوند.

۴. چگونه بفهمم انتقال داده از گوگل آنالیتیکس به ماتومو کامل شده است؟

در داشبورد GA Importer وضعیت Completed یا Finished را بررسی کنید یا منتظر ایمیل تأیید باشید.

۵. آیا می‌توانم در حین انتقال، کد Matomo را روی سایت فعال کنم؟

فقط اگر داده‌های GA را در یک سایت جداگانه ذخیره می‌کنید؛ در غیر این صورت، باید منتظر پایان انتقال باشید.

منابع:

Matomo Blog

GA Importer Fathom Blog